Elke dag lijden miljoenen gekweekte en in het wild gevangen vissen ernstig, doordat ze op pijnlijke wijze worden behandeld en gedood.
Mensen die op zoek zijn naar vis met een beter leven, kiezen vaak voor een keurmerk. Maar de bekende keurmerken zeggen meestal alleen iets over de impact op de visstand en het milieu, niet over vissenwelzijn. Vaak hebben vissen een treurig leven gehad in een overvolle tank of zijn ze op pijnlijke wijze gevangen en gedood.
Uit opinieonderzoek blijkt dan ook dat de meerderheid van de Nederlanders vindt dat grote viskeurmerken meer moeten doen om het welzijn van vissen te beschermen.
Wij voeren internationaal campagne en gaan het gesprek aan met de viskeurmerken om ervoor te zorgen dat vissen veel beter behandeld worden.
Wat betekenen viskeurmerken nu echt?
We hebben de vijf grootste viskeurmerken op een rijtje gezet en vergeleken op vissenwelzijn. De resultaten zijn schokkend.
Zo laten keurmerken onder andere toe dat:
vissen tot 14 dagen lang worden uitgehongerd
veel te veel vissen bij elkaar in kleine tanks of kooien leven
vissen een langzame, pijnlijke dood sterven zonder verdoving
op wilde zeehonden wordt geschoten en dolfijnen worden verwond
In de onderstaande tabel hebben we de verschillende keurmerken geanalyseerd op acht belangrijke welzijnscriteria, zoals het uithongeren van vissen, het doden van wilde dieren en het toestaan van een langzame, pijnlijke dood bij vissen. Zo zie je precies waar verbetering dringend nodig is.
Veel mensen kennen de keurmerken ASC (voor kweekvis) en MSC (voor wilde vis) uit het supermarktschap. Maar ook Friends of the Sea (FOS), Best Aquaculture Practice (BAP) en GLOBALG.A.P certificeren jaarlijks miljarden vissen. Dit zijn de vijf grootste keurmerken exclusief voor vis in de wereld.
Er bestaat ook vis met het biologische keurmerk; hier gaat het altijd om gekweekte vissen. Het biologische keurmerk is het enige keurmerk dat wel enkele eisen stelt aan welzijn, zij het zeer beperkt.
Wat doen de keurmerken aan vissenwelzijn?
Klik op de logo’s van de keurmerken voor meer uitleg over hun score op de verschillende welzijnscriteria.
Viskwekerijen zijn een vorm van vee-industrie onderwater. Enorme aantallen vissen leven dicht op elkaar gepropt in overvolle kooien of tanks. De dieren kunnen niets anders doen dan in eindeloze cirkels te zwemmen.
De immense drukte kan stress veroorzaken en dit kan leiden tot agressie en verwondingen.
De waterkwaliteit is belangrijk voor het welzijn van vissen. Een goede waterkwaliteit zorgt ervoor dat de vissen voldoende zuurstof hebben om rustig te ademen en het vermindert de kans op ziekten. Doordat de ontlasting van vissen in het water terechtkomt, kunnen afvalproducten zoals ammoniak zich ophopen in de drukke bassins en schadelijk zijn voor de dieren.
Vissen hebben ruimte nodig om te zwemmen en zich op een natuurlijke manier te gedragen. Ze hebben voorkeur voor bepaalde plekken in de kooi, afhankelijk van de temperatuur en het licht. Maar in de overvolle kwekerijen is deze keuze heel beperkt. Er is bovendien aangetoond dat sommige vissen zich verbranden aan de zon als ze te dicht bij het wateroppervlak worden gedwongen te zwemmen.
Door de overvolle, onhygiënische omstandigheden in de kwekerijen is de kans op ziektes groot. De dieren worden in zulke grote aantallen gehouden dat het stellen van een diagnose, scheiding en behandeling van een individuele vis onmogelijk zijn. Daarom krijgen vissen veelal preventief antibiotica in hun voer. In plaats van hun leefomstandigheden te verbeteren wordt er zo gezorgd dat de dieren in een overvolle, ongezonde omgeving toch kunnen overleven.
Het overmatige gebruik van antibiotica werkt resistentie van bacteriën in de hand. Antibiotica die ook voor mensen van levensbelang zijn, kunnen dan hun een werking verliezen.
Wanneer antibiotica worden gegeven aan vissen in een open omgeving zoals een zeekooi, zal de antibiotica uit de kwekerij lekken. Uit sommige onderzoeken, waarin sediment onder zeekooien is onderzocht, blijkt dat er bacteriën met antibioticaresistente genen rondom de kooien zijn gevonden, zelfs nog op enkele kilometers afstand van de kwekerij.
Vogels, zeehonden, zeeleeuwen, walrussen en otters eten soms vissen uit kwekerijen. Ook dolfijnen en wilde vissen, zoals zwaardvis en blauwvintonijn jagen op gekweekte vis. Deze dieren kunnen netten beschadigen, wat tot ontsnappingen van vissen leidt, en ze kunnen de gekweekte vissen opeten of onrustig maken.
Kwekers nemen vaak schadelijke of dodelijke maatregelen om deze roofdieren te bestrijden. Een voorbeeld is het schieten op wilde zeehonden door Schotse zalmkwekers. Viskwekerijen kunnen een vergunning aanvragen om zeehonden te doden die zich op of in de buurt van hun kwekerijen bevinden. Bovendien is er geen beperking om op zeehonden te schieten tijdens de voortplantingsperiode, dus een deel van de neergeschoten zeehonden zal zwanger zijn of borstvoeding geven.
Sommige kwekerijen gebruiken akoestische afschrikmiddelen (acoustic deterrent devices/ADD) om waterzoogdieren uit de buurt te houden. Deze apparaten gebruiken willekeurige tonen en frequenties om naderende dieren te laten schrikken. Andere apparaten gebruiken geluidsdruk op een specifieke frequentie om dieren ongemak te bezorgen als ze te dichtbij komen. Deze apparaten kunnen op de lange termijn schade toebrengen aan het gehoor van de zeehonden, dolfijnen en walvissen die in de gebieden rond kwekerijen zwemmen. De dieren zijn afhankelijk zijn van hun gehoor voor het navigeren, het vinden van voedsel en het communiceren onder water. De schade van deze apparaten kan daarom zeer ernstig zijn.
In sommige Europese landen hebben kwekerijen problemen met otters en bevers. Zowel otters als bevers worden vaak gedood, ondanks hun beschermde status.
Voordat vissen worden verplaatst, bijvoorbeeld voorafgaand aan transport of voor de slacht, worden ze vaak eerst een bepaalde tijd uitgehongerd. Dit gebeurt in de gehele viskwekerijsector.
Het legen van de darmen gedurende 1-3 dagen voor transport zorgt ervoor dat er minder afval in het water terecht komt tijdens het vervoer, zodat het water minder schadelijk is voor de vissen.
Vissen worden echter regelmatig veel langer uitgehongerd dan nodig is; soms zelfs tot 2 weken. Reden hiervoor kan zijn om de winst te verhogen door geld te besparen op voedsel. De vissen lijden door honger en frustratie omdat ze niet naar voedsel kunnen zoeken, wat ook kan leiden tot agressie.
Intensieve kwekerijen zijn volledig kaal en verschillen enorm van de natuurlijke habitats waarin vissen in het wild leven. De dieren hebben geen enkele mogelijkheid om hun natuurlijke gedrag te uiten. Daarbij lijden ze aan verveling en frustratie.
Verrijkingsmateriaal kan ervoor zorgen dat vissen minder stress, ziektes en verwondingen hebben.
Dat kunnen bijvoorbeeld schuilplaatsen (zoals buizen of schelpen) zijn, een voedersysteem dat de vis zelf kan activeren of een zonnewering boven de tank.
Door jarenlange overbevissing gaat het ontzettend slecht met de wilde vissen. Veel soorten worden met uitsterven bedreigd. Zonder nieuwe wetgeving die zeegebieden beschermd en de visserij beperkt, kan het zijn dat de zeeën in de toekomst geen wilde vis meer zullen bevatten.
Veel gekweekte vissen, zoals forel en zalm, krijgen voer dat gemaakt is van in het wild gevangen vis. Ongeveer 25% van alle in het wild gevangen vis wordt gebruikt voor de productie van vissenvoer. Het gaat om tussen de 450 miljard en 1 biljoen vissen. Dat wil zeggen dat er tot wel 350 in het wild gevangen vissen gebruikt worden voor het kweken van één enkele zalm. De viskwekerij zorgt op deze manier voor meer druk op onze nu al overbelaste zeeën. Bovendien worden de wild gevangen vissen op pijnlijke wijze gevangen en geslacht.
Vissen kunnen net als wij pijn en angst voelen. Toch hoeven ze, in tegenstelling tot andere dieren, volgens de wet niet verdoofd te worden voordat ze geslacht worden. Veel gekweekte vissen sterven een zeer pijnlijke, langzame dood, die soms wel uren kan duren. Vaak worden ze in bakken ijswater gelegd, waar ze langzaam stikken langzaam terwijl hun kieuwen verstopt raken met ijs.
In het wild gevangen vissen sterven vaak doordat ze worden verdrukt onder het gewicht van andere vissen, of door de drukverandering die ontstaat wanneer ze uit de diepten van de oceaan worden getrokken, of doordat ze soms zelfs langer dan een dag aan een lijn worden meegesleept met een pijnlijke haak in hun mond. Degenen die de vangst overleven, stikken uiteindelijk op het dek of worden levend opengesneden.
De meeste vissen worden gevangen door grote industriële vissersschepen, zoals sleepnetvaartuigen die honderdduizenden vissen in één keer binnenhalen. De vissen worden verdrukt in de netten, wat verwondingen en de dood tot gevolg kan hebben. Degenen die de vangst overleven, stikken uiteindelijk op het dek of worden levend opengesneden.
Vissen verdienen beter
Miljarden vissen lijden ernstig in kwekerijen. Opgesloten in overvolle kale kooien en tanks kunnen ze niets anders doen dan doelloos rondjes zwemmen en hebben ze vrijwel geen ruimte voor hun natuurlijke gedrag. Risico op ziekte en sterfte is hoog. In het wild zouden veel dieren, zoals zalmen, duizenden kilometers over de hele wereld zwemmen, maar in een kooi kunnen ze geen kant op
Vissen in kwekerijen worden vaak tot wel twee weken uitgehongerd voordat ze geslacht worden. Bijna alle dieren sterven een langzame en pijnlijke dood. Ze stikken langzaam, worden bij volle bewustzijn opengesneden of bevriezen levend. De doodstrijd kan wel een uur kan duren.
Vissen zijn intelligente dieren met gevoel en emoties. Zo moeten wij hen ook behandelen. Hun welzijn verdient betere bescherming
De meerderheid van de mensen is het hier bovendien mee eens. Uit opinieonderzoek dat we in verschillende landen lieten uitvoeren blijkt dat veruit de meeste mensen vindt dat vissenwelzijn beter beschermd moet worden en dat ze informatie hierover op de etiketten van visproducten wil zien.
Meer weten?
Onder de naam Oog voor vis voeren wij campagne voor beter welzijn voor vissen en andere waterdieren die voor consumptie gebruikt worden. Kijk hier voor meer informatie over ons werk en wat jij kunt doen voor de vissen.
Al voor €5,- per maand help je mee miljoenen dieren een beter leven te geven
Je gebruikt een verouderde browser die wij niet ondersteunen. Upgrade je browser om je ervaring en de beveiliging te verbeteren.
Als je hier nog vragen over hebt neem dan contact met ons op via info@ciwf.nl. We streven ernaar om binnen twee werkdagen te reageren. Vanwege de grote hoeveelheid correspondentie die we ontvangen, kan het echter af en toe iets langer duren. Als je vraag dringend is, kun je ook telefonisch contact met ons opnemen via +31 (0)24-3555552 (we zijn bereikbaar van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur).
Inschrijven
Kom in actie
Doneren
