Alle eendjes...?

19-12-2013

BLOG: Geert Laugs, 16 december 2013

Zou je met kerst nog foie gras kunnen eten? Ik bedoel de vette eendenlever, die eigenlijk niemand meer lust vanwege het enorme dierenleed? Een snel zoektochtje op Google leert dat foie gras in Nederland bijna van het kerstmenu is verdwenen. De restaurants die hun kaart met eendenlever op internet durven te publiceren zijn op de vingers van één hand te tellen. Al eerder verdween deze dubieuze delicatesse uit kerstpakketten, uit supermarkten en uit de groothandel. In Nederland zijn we nog niet zo slecht, zou je denken.

Dwangvoederen

Hoe anders is het bij onze zuiderburen. In België wordt nog volop eendenlever gegeten. Het prijkt op de menu's van restaurants en ligt nog steeds prominent in de schappen van de supermarkten. Dat is ook het geval in Frankrijk, het land waar de meeste foie gras vandaan komt en gegeten wordt. Vooral in de lieflijke Dordognestreek zijn erg veel boerderijen waar eenden gehouden worden voor hun lever. De dieren komen vaak buiten, maar zitten de laatste weken van hun korte leven meestal in kooien. Dan worden ze twee maal daags onder dwang gevoed. Ze krijgen een grote trechter in de keel geduwd en worden volgepropt met voer. Dat zorgt ervoor dat hun lever snel groeit, tot meer dan 300 gram. Een gezonde eend heeft een lever van 50 tot 70 gram.

Toeristische attractie

Deze wrede praktijk is een diep gewortelde traditie in de Dordogne. Boeren zijn er trots op, getuige het deprimerende aantal borden langs de weg die voorbijgangers aansporen een potje foie gras te kopen. Sterker nog: veel boeren nodigen toeristen uit een kijkje te nemen op hun bedrijf. De 'gavage' - het beruchte dwangvoederen - wordt zelfs als speciale attractie aangeboden!

Alle eendjes…?

Doen we het in Nederland dan beter? Toegegeven, in ons land houden we geen eenden voor de productie van foie gras en onze eendenhouders houden de dieren niet in kooien of op roostervloeren, zoals in de landen om ons heen. In de Nederlandse vee-industrie leven zo'n 900.000 Pekingeenden in stallen, die vooral geconcentreerd zijn op de Veluwe en rond het IJsselmeer. De dieren leven in scharrelstallen, waar ze stro hebben en vrij kunnen bewegen. Dat lijkt geweldig, maar is dat ook zo? Helaas, in Nederland moeten de boeren de eenden binnen houden. We ontnemen hen het allerbelangrijkste element van hun natuurlijke leefomgeving: water. In ons natte, natte land is gebrek aan water het grootse welzijnsprobleem in de eendenstallen!

Water

Open water is heel belangrijk voor eenden. Ze gebruiken het om te zwemmen en om voedsel te zoeken. Ze poetsen hun veren en paren in en om het water. In veel Nederlandse eendenstallen is dit natuurlijk gedrag onmogelijk. De dieren krijgen water alleen maar via drinknippels. Soms krijgen de dieren enkele malen per dag 'open water' in grote drinkbakken. Als dat het geval is hebben ze daar veel belangstelling voor en vertonen ze meer poetsgedrag. Er zijn ook andere, meer bekende welzijnsproblemen in de eendenhouderij. De dieren leven dicht op elkaar in de stal en als gevolg van de fok voor snelle groei zijn er gezondheidsproblemen.

Kinderliedje

Maar gelukkig leven in de Nederlandse natuur en in onze parken nog veel eenden en kan iedereen zelf zien hoe deze prachtige dieren zich van nature gedragen. Ik ben blij dat we onze kinderen hiervan kunnen laten meegenieten en dat we samen met hen de eendjes kunnen voeren. Het bekende kinderliedje kunnen we echter misschien beter veranderen: 'Alle eendjes zwommen in het water….'? Of heb jij een beter voorstel?