Anderhalf jaar geleden keek Europa vol bewondering naar minister Schouten. Zij stelde toen paal en perk aan verre veetransporten naar landen als Oezbekistan en Kazachstan, waar het welzijn van de dieren niet gegarandeerd kan worden. Nu, op de valreep van haar ministerschap, komt ze hierop terug en laat ze haar oren hangen naar de veetransporteurs. Dat is teleurstellend en onbegrijpelijk.

Wat is het geval? In 2015 oordeelde het Europees gerechtshof dat de EU regels die bedoeld zijn om het welzijn van dieren tijdens transport te garanderen ook moeten worden nageleefd buiten de grenzen van de Europese Unie. Dat betekent bijvoorbeeld dat koeien na 29 uur in weer en wind in een volle veewagen te hebben doorgebracht, verplicht moeten worden uitgeladen en buiten de wagen 24 rust moeten krijgen, evenals eten en drinken. Daarna mag deze cyclus weer opnieuw beginnen en gaat de reis verder, soms duizenden kilometers ver. Alsof deze reizen nog niet genoeg dierenleed veroorzaken bleek dat er buiten de EU regelmatig de hand gelicht werd met de verplichte stop van 24 uur en dat wat er daar gebeurde zich onttrok aan de waarnemingen van de autoriteiten binnen Europa. Minister Schouten verbood daarom, als eerste Europese landbouwminister, alle transporten die zo ver gingen dat een 24uurs stop buiten de EU noodzakelijk was. Simpelweg omdat niet gegarandeerd kon worden dat de wet wordt nageleefd.

Slager keurt eigen vlees

Nu staat de minister deze transporten weer toe. Ze laat zich daarbij leiden door een plan dat is opgesteld door Vee & Logistiek Nederland in overleg met de NVWA. Dat zou moeten garanderen dat de transporten voortaan wél volgens de regels gaan verlopen. Ik vraag me af of dat werkelijk gaat gebeuren. In de Kamerbrief waarin minister Schouten de koerswijziging aankondigt geeft ze namelijk toe dat de Europese overheden niet in staat zijn 'ook zelf op een objectieve manier te kunnen vaststellen dat de rustplaatsen in niet-EU-landen voldoen en volgens de regels gebruikt worden'.

Er zijn veel voorbeelden bekend van veetransporten, binnen en buiten de EU, waarbij regels overtreden worden. En de NVWA, die alles in de gaten zou moeten houden, faalt in eigen land regelmatig bij toezicht op dierenwelzijn, zoals recent nog bij wantoestanden in onze eigen slachthuizen. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de minister nu opnieuw toestaat dat de overheid haar verantwoordelijkheid ontloopt en de spreekwoordelijke slager zijn eigen vlees laat keuren.

De wet moet beter

Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat het plan van de veetransporteurs en de NVWA wél goed zou werken en ervoor zou zorgen dat de EU regels tijdens transporten vanuit Nederland wél worden nageleefd, dan nog leidt het hervatten van deze overbodige handel tot vermijdbaar dierenleed. Géén verre veetransporten is immers nog altijd beter dan transporten over duizenden kilometers, ook als die 100% aan de regels zouden voldoen. Die regels staan in Europa volop ter discussie vanwege vele klachten en gesignaleerde wantoestanden. De Europese Commissie heeft inmiddels een fundamentele herziening van het dierenwelzijnsbeleid aangekondigd, waarbij ze grote prioriteit geeft aan de achterhaalde regels voor veetransporten.

Spagaat

En dat maakt het besluit van minister Schouten extra wrang. In Europa zet de Nederlandse minister zich samen met enkele gelijkgezinde landen namelijk stevig in voor betere regels voor veetransporten. Dat maakt haar besluit helemaal merkwaardig. In plaats van een voorschot te nemen op betere regels maakt ze een niet uit te leggen spagaat en zet ze in eigen land twee stappen terug. Zo dreigt ze haar opvolger voor een voldongen feit te plaatsen. Ik hoop van harte dat de Tweede Kamer daar een stokje voor steekt en dat dit geen voorteken is voor het beleid van het nieuwe kabinet.

Veetransport: Schouten maakt onbegrijpelijke spagaat