Campagnetijd: vergeten we dieren en stikstof?

Blog: Geert Laugs 16 november 2023

De verkiezingscampagnes zijn een heel eind op stoom. De politici praten vooral over bestaanszekerheid en migratie, maar slaan een onderwerp dat komende decennia een grote invloed zal hebben op ons land bijna helemaal over: de crisis in de veehouderij. Hoe we die oplossen en of dat lukt zal bepalend zijn voor de leefbaarheid, de natuur en de bestaanszekerheid in ons land in de komende decennia.

Minder dan een half jaar geleden was heel het land in rep en roer. De BoerBurgerBeweging was de grote winnaar van de provinciale verkiezingen en maakte een stevige entree in de Eerste Kamer en in de meeste provinciebesturen. In de talkshows was Caroline van der Plas alom aanwezig en met hulp van de media leek zij zelfs Koningin Maxima naar de kroon te steken, althans in populariteit. De stikstofcrisis en het voor velen maar moeilijk te accepteren besef dat industriële veehouderij niet houdbaar is, leken de aanleiding die de val van Rutte 4 onvermijdelijk zou maken.

Afleidingsmanoeuvre?

Maar toen veranderde alles. De VVD koos de vlucht naar voren en liet de regering vallen over het asielbeleid. Pieter Omtzigt lanceerde zijn partij en agendeerde bestaanszekerheid en het falen van de overheid als speerpunten. De vraag of hier sprake is van een vooropgezette afleidingsmanoeuvre laat ik buiten beschouwing, maar het is een feit dat de discussie over de toekomst van de veehouderij smelt als sneeuw voor de zon. En dat is jammer, want er staat veel meer op het spel dan het beroerde welzijn van honderden miljoenen dieren.

Leefbaar platteland

Willen we in ons land de bestaande natuur beschermen en misschien zelfs nieuwe natuur creëren om het groeiende aantal inwoners een aangename en gezonde leefomgeving te bieden? Willen we een gezonde landbouw en veehouderij die samenwerken met de natuur? Willen we ons water schoon houden? En willen we ruimte maken om in harmonie met de omgeving woningen te bouwen voor iedereen? Willen we boeren een goede en gezonde werkomgeving bieden, die hun een goede boterham biedt als hoeders van dieren, de natuur en de leefbaarheid van ons land? Willen we gezonde en weerbare dieren die leven in overeenstemming met hun natuurlijke behoeften?

Als we deze vragen met 'ja' beantwoorden, dan moeten we niet alleen kiezen voor een vergaande reductie van het aantal dieren in de veehouderij, maar óók voor een structureel andere landbouw en veehouderij die samenwerken met de natuur in plaats van deze te vernielen.

Industrielandschap

Het is naïef te geloven in de bewering van mevrouw Van der Plas en degenen die zij vertegenwoordigt dat we de natuur kunnen redden met zogenaamde 'innovatie'. Het gaat dan vaak over technische lapmiddelen als luchtwassers en 'emissiearme' vloeren. Die schieten maar al te vaak hun doel voorbij en beogen slechts het systeem, dat vooral in het belang is van de voer-, machine-, en vleesfabrikanten, in stand te houden. Als we kiezen voor dergelijke 'innovatie' waarbij, zoals sommigen willen, zelfs geen vierkante meter landbouwgrond een andere bestemming mag krijgen, zal ons platteland niet leefbaarder worden. Integendeel. We zullen grote gebieden nodig blijven hebben om voer voor al die dieren te produceren. Meer nog dan nu zullen dieren een onderdeel worden van de technische installaties om hen heen en de enorme voersilo's die nu al de erven ontsieren zullen gezelschap krijgen van industriële installaties om het mestoverschot te verwerken. Is zo’n industrielandschap het platteland dat we willen?

Hoop

Ik hoop van ganser harte dat het stilzwijgen van onze politici in de campagne geen voorteken is van een nieuwe periode van falend kabinetsbeleid zonder visie, waarin opnieuw geen heldere keuze wordt gemaakt voor een gezonde en duurzame veehouderij met, om te beginnen, veel minder dieren. Ik put echter hoop uit het feit steeds meer politieke partijen in hun programma expliciet pleiten voor een einde aan de industriële veehouderij, voor een stevige vermindering van het aantal dieren en voor concrete maatregelen om het welzijn van de dieren te verbeteren. Wie daarvoor kiest kan tegenwoordig bij meer dan één partij terecht.¹ Ik hoop dat veel kiezers daar gebruik van maken.