Biodiversiteit moet gered, maar paling mag uitsterven?

Blog: Annemarie Brijder 10 december 2022.

Terwijl minister Van der Wal zich inzet voor biodiversiteit bij de VN-top in Montreal laat minister Adema de paling uitsterven. De minister van landbouw weigert zelfs de zeer beperkte maatregelen die de Europese Commissie voorstelt om het dier te redden.

Het gaat heel erg slecht met de paling. Er is nog geen 10% over van het aantal dieren dat er in de jaren 70 zwom. Wetenschappers van het International Council for the Exploration of the Seas (ICES) luiden de noodklok en vragen om de menselijke impact naar nul te brengen, onder andere door een einde aan alle palingvisserij¹.

Brussel erkent de uiterst kritieke situatie en de Europese Commissie stelt nu voor om de jaarlijkse stop op de palingvangst in kustwateren van drie maanden te verlengen naar zes maanden². Bij lange na niet wat nodig is om de soort te redden, maar desondanks een stap in de goede richting. Toch laat minister Adema weten de paling deze strohalm niet te gunnen³. En wel om een zeer dubieuze reden.

Handel in babydieren

Een beperking van de palingvangst in de Europese kustwateren betekent een vermindering van de vangst van glasalen, piepjonge palingen. En bij de handel in deze babydieren heeft Nederland een groot belang.

Nederland is niet alleen de grootste palingvisser maar ook de grootste ‘palingkweker’ van Europa. Omdat de paling zich niet voortplant in gevangenschap worden jaarlijks miljoenen glasalen in onder andere Frankrijk op zee gevangen om in Nederlandse ‘kwekerijen’ vetgemest en gedood te worden. Een ander deel wordt, gesubsidieerd, uitgezet in Nederlandse binnenwateren onder het mom van populatieherstel. Maar het succes hiervan is nooit aangetoond. Sterker nog, de Nederlandse palingsector zet met subsidie de aaltjes vooral uit op plekken waar ze vervolgens weer opgevist worden⁴. Het advies van ICES is duidelijk: stoppen met verplaatsen¹.

Toch grijpt minister Adema vooral deze mogelijke vermindering in terugplaatsingen aan om tegen het Europese reddingsplan te stemmen. Dit is onwetenschappelijk en ronduit kwalijk. Terwijl zijn collega natuurminister Van der Wal bij de VN-top in Montreal pleit voor bescherming van de biodiversiteit, brengt minister Adema het voortbestaan van een heel bijzondere en ecologisch belangrijke soort nog verder in gevaar.

Nederlanders willen stop op palingvisserij

De paling hoort bij Nederland. Toch hebben opeenvolgende ministers maar weinig gedaan voor de diersoort en beheermaatregelen zijn niet effectief gebleken⁵. Dat er überhaupt nog jacht gemaakt mag worden op een ernstig bedreigde diersoort is moeilijk te begrijpen. Onder andere een stop op de palingvisserij en de palingkweek is noodzakelijk om het dier voor uitsterven te behoeden. De meeste Nederlanders steunen bovendien een dergelijke stop en zijn bereid geen paling te eten om het dier te redden⁶. Ook zijn er nog veel verbeteringen in het leefgebied mogelijk, vooral door blokkades op de trekroutes op te lossen.

Wij hopen dat minister Adema zijn verantwoordelijkheid neemt voor de Nederlandse biodiversiteit en zondag bij de Landbouwraad in Brussel de wens van de Nederlanders volgt. Dat hij niet de financiële belangen van de palingsector, maar de rechten van de paling verdedigt en instemt met het nieuwe reddingsplan. Het zou een kleine, maar belangrijke stap zijn om deze bijzondere soort voor toekomstige generaties te behouden.

Namens Compassion in World Farming en RAVON.

Annemarie Brijder, bioloog en campagneleider vissenwelzijn