BLOG: Geert Laugs, 16 januari 2014

Ik ben een fan van televisieprogramma's als 'Het roer om' en 'Ik vertrek'. U kent ze wel: dappere Nederlanders vertrekken met hun gezin naar een ander land om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Vaak gaat dit met vallen en opstaan, maar dankzij veel doorzettingsvermogen lukt het hun vaak een nieuw en beter leven op te bouwen.

Toch is het helemaal niet nodig om naar Frankrijk of Italië te verhuizen om het roer om te gooien. Vorige week was ik op bezoek bij de Brabantse varkenshouders Marijke en Michiel Nooijen in Erp. Ook zij besloten een tijd geleden helemaal opnieuw te beginnen, maar anders dan in de TV programma's, bleven ze in Brabant en bleven ze varkenshouder. Hún grote verandering was de overschakeling op een kleinschaliger en veel diervriendelijkere manier van varkenshouden.

In de wei

Als je het VAIR varkenshuis, zoals hun bedrijf heet, nadert zie je al direct zeugen in de wei. Dat is ongewoon in Nederland, want in de gangbare vee-industrie staan alle varkens altijd binnen. Bij Michiel en Marijke is het juist andersom. De varkens, behalve de zeugen met jonge biggen, kunnen altijd naar buiten. Direct vanaf de straat kun je over een pad bij de wei met zeugen komen en een blik werpen in de buitenuitloop van de vleesvarkens. Daar zie je hoe nieuwsgierig en onderzoekend varkens zijn. Met hun snuit wroeten ze in het stro, een activiteit die ze graag onderbreken om bezoekers te komen begroeten. Anders dan in de gangbare varkenshouderij houden alle varkens bij VAIR hun hele staart.

Veel stro

Binnen kun je door grote ruiten direct in de kraamhokken kijken. Ook hier zien we een belangrijke vernieuwing. De zeugen liggen niet klem tussen stalen stangen, maar hebben een ruim hok waarin ze rond kunnen lopen, op stro liggen en in een afgescheiden gedeelte poepen. Omdat varkens propere dieren zijn maken ze daar graag gebruik van. Dat geldt ook voor de mestvarkens, die binnen veel ruimte en afleiding hebben. Alle varkens bij Michiel en Marijke groeien langzamer en leven langer, gelukkiger en gezonder. Alleen zieke dieren krijgen soms antibiotica.

Schoon

Ook voor het milieu heeft het systeem grote voordelen. De mest wordt direct gescheiden in een droge en natte fractie en kan daardoor efficiënter verwerkt worden. Dure, energieslurpende luchtwassers zijn niet nodig, omdat de lucht in het bedrijf schoon is. Het voer van de dieren bestaat voor 20% uit gemalen, onverkocht brood.

Winst voor dier en mens

Marijke en Michiel verkopen het vlees van hun dieren zelf. De dieren worden in de buurt geslacht, waarna de karkassen terugkomen en op het bedrijf versneden worden. Het vlees is onder de naam VAIR varkensvlees te koop. Op deze manier is de winst niet voor de tussenhandel en de vleesindustrie, maar krijgen de varkenshouders de kans een goede boterham te verdienen, hebben de dieren een beter leven en kan de consument direct zien waar zijn vlees vandaan komt. Deze aanpak heeft echter één keerzijde. Doordat de varkens in het varkenshuis langer leven is de kans op berengeur (stinkend vlees van geslachtsrijpe varkens) iets groter dan in de vee-industrie. Omdat smaak heel belangrijk is in het VAIR-concept en omdat het bedrijf nog jong is worden de mannelijke biggen gecastreerd. Michiel en Marijke doen dat echter onder verdoving en de dieren krijgen daarna pijnstillers. Ook dat laatste is bijzonder!