EU verkiezingen brengen beter dierenwelzijn niet dichterbij

Blog: Geert Laugs 24 juni 2024

De Europese verkiezingen zitten erop. De stemmen zijn geteld en de uitslagen bekend. Het is tijd om de balans op te maken. Wordt Europa diervriendelijker, of blijft de toekomst net zo donker als de stallen van de vee-industrie?

Wie in Nederland gestemd heeft op een diervriendelijkere partij mag redelijk tevreden zijn. De partijen die in ons overzicht als meest diervriendelijk uit de bus kwamen, hebben het goed gedaan. In de eerste plaats feliciteren we de onvermoeibare Anja Hazekamp (Partij voor de Dieren) met het royale behoud van haar plek in Brussel. Het is fijn te weten dat de dieren de komende 5 jaar weer op haar inzet en steun mogen rekenen. Dat geldt ook voor het Nederlandse deel van de Groene zijde in het Europees Parlement. Dankzij de komst van Volt (2 zetels) en de verkiezing van 5 GroenLinksers neemt het Nederlands aandeel in de groene fractie toe. Ook de zetelwinst van D66 is goed nieuws. En de winst van extreemrechts en andere partijen van wie de dieren weinig of niets te verwachten hebben bleef in Nederland lager dan waar tevoren rekening mee was gehouden.

Niet rooskleurig

Maar helaas is het Europese beeld niet rooskleurig. In het nieuwe parlement zijn de fracties die zich tot heden het meest inzetten voor een duurzame en diervriendelijkere toekomst kleiner geworden, waardoor ze aan invloed verliezen. De grootste fractie, de Europese Volkspartij EVP (waartoe ook het CDA, NSC en BBB zijn toegetreden) blijft ongeveer even groot. Deze invloedrijke partij heeft echter al voor de verkiezingen afstand genomen van de Green Deal – het belangrijkste pakket maatregelen voor verduurzaming in Europa - en de modernisering van de achterhaalde Europese dierenwelzijnsregels. De rechterzijde van het nieuwe parlement, die betere wetten voor dierenwelzijn en verduurzaming meestal tegenhoudt, wint bovendien aan invloed.

Na de verkiezingen is het nu tijd voor de Europese ‘formatie’, een periode waarin de lidstaten onderhandelen over de samenstelling van de Europese Commissie, die te vergelijken is met een regering. Het is onwaarschijnlijk dat Stella Kyriakides, de Europese Commissaris uit Cyprus die verantwoordelijk was voor dierenwelzijn en zich daar enorm voor inzette, op dezelfde post terug zal keren. De komst van vertegenwoordigers van de traditionele agrarische sector op cruciale posten in de nieuwe Commissie ligt helaas meer in de lijn der verwachting.

Nederland nu mogelijk minder diervriendelijk in Brussel

En dan zijn er de politieke verschuivingen in de lidstaten. Wat daar gebeurt, staat immers in voortdurende wisselwerking met de ontwikkelingen in Brussel. Zo lijkt de Europese partij EVP onder andere door de opkomst van de BoerBurgerBeweging in Nederland zich meer in te zetten voor traditionele industriële veehouderijin Europa.

Met de nieuwe rechtse Nederlandse regering verliest de EU in Nederland een lidstaat die zich meestal inzette voor beter dierenwelzijnsbeleid in Europa. Van het nieuwe kabinet is in deze namelijk weinig te verwachten..

Ook in andere landen heeft de uitslag van de Europese verkiezingen met de grote winst voor (extreem)rechts gevolgen. Veel aandacht is er voor de vervroegde parlementsverkiezingen in Frankrijk, maar mogelijk zijn de gevolgen in Duitsland ingrijpender. Daar, in het grootste en invloedrijkste land van de EU, zijn in september 2025 parlementsverkiezingen, waarbij de samenstelling van de regeringscoalitie op het spel staat, en daarmee de groene en diervriendelijkere politiek van de huidige landbouwminister Özdemir.

Grote uitdagingen

De uitdagingen voor ons werk voor de dieren in de EU zijn dus groot in de komende jaren. Maar natuurlijk gaan we daarmee op volle kracht door. En we bouwen voort op wat we al allemaal bereikt hebben.

Na ons succesvolle burgerinitiatief "End the Cage Age - Stop de Kooien" beloofde de Europese Commissie immers een wetsvoorstel om einde te maken aan kooien in de veehouderij. En hoewel ze het niet op de beloofde tijd publiceerde, is het niet van de baan en moet de nieuwe Commissie ermee aan de slag. Daaraan zullen wij ook de nieuwe Commissarissen blijven herinneren.

In reactie op ons burgerinitiatief zijn er diverse wetenschappelijke rapporten verschenen die onmiskenbaar laten zien dat het dierenwelzijn in de veehouderij verbeterd kan en moet worden.. En dan is er natuurlijk nog de grote steun voor beter dierenwelzijn onder de hele Europese bevolking, die blijkt uit de officiële EU ‘Eurobarometer’-enquête:: 89% van de Europese burgers wil een einde aan het gebruik van kooien in de veehouderij.

Dit alles sterkt mij in de opvatting dat, ondanks tijdelijke tegenslag, positieve veranderingen voor dieren en een duurzame wereld onvermijdelijk is. Daarvoor blijven wij ons inzetten!